Campuchia nằm ở ph ía t ây nam b án đảo Indochina. Diện t ích khoảng 181.035 km2, chỉ c ó20% diện t ích đất d ùng cho n ông nghiệp c òn lại l àrừng v àđất bỏ hoang. Tổng chiều d ài đường bi ên giới 2.615 km, trong đ óđường bi ên với Việt Nam khoảng 1.270 km về ph ía đ ông v àđ ông nam; với Th ái Lan 805 km v àvới L ào 540 km về ph ía t ây v àph ía bắc, c ó435 km bờ biển b ên vịnh Th ái Lan về ph ía đ ông nam. CPC c ó20 tỉnh với 172 huyện v à1547 x ã...

Đ ÔI N ÉT VỀ ĐẤT NƯỚC CAMPUCHIA

 

CPC thuộc v ùng kh íhậu nhiệt đới gi óm ùa với hai m ùa r õrệt: m ùa mưa từ th áng 5 đến th áng 10, m ùa kh ôtừ th áng 11 đến th áng 4 h àng năm. Nhiệt độ trung b ình năm khoảng 27,70C v ànhiệt độ trung b ình cao vượt qu á300C thường rơi v ào c ác th áng n óng nhất - th áng 4 v àth áng 5.

 

CPC c óhệ thống hiến ph áp qu ân chủ lập hiến. Đứng đầu l àvua - biểu tượng của sự đo àn kết v àthống nhất d ân tộc. Vua hiện nay l àNorodom Sihamoni, l ên ng ôi năm 2004. Hiến ph áp CPC chấp nhận đường lối ch ính trị d ân chủ v àđa nguy ên. Nh ân d ân CPC tự l àm chủ đất nước.

 

Hệ thống quyền lực được ph ân định r õgiữa lập ph áp, h ành ph áp v àtư ph áp. H ành ph áp do thủ tướng Hun Sen đứng đầu (từ 1985 đến nay) v àc ó7 ph óthủ tướng; c ác th ành vi ên ch ính phủ do vua k ýsắc lệnh bổ nhiệm. Về lập ph áp, tồn tại lưỡng viện gồm quốc hội v àthượng viện. Hiện nay quốc hội đang l ànhiệm kỳ 3 c ótổng số 123 ghế, bầu cử theo chế độ phổ th ông đầu phiếu.

 

Cuộc bầu cử quốc hội v ànghị viện được tiến h ành v ào c ác năm 2004 v à2006. Đảng d ân chủ nh ân d ân (the Cambodian People ’s Party - CPP) chiếm đa số ghế trong quốc hội (73), đảng PUNCIPEC 26 ghế v àđảng Sam Raisy Party (SRP) chiếm 24 ghế. Hiện nay chủ tịch quốc hội l àXam đ éc Heng Samrin, nhiệm kỳ quốc hội 5 năm. Thượng viện c ó61 ghế, trong đ ó2 ghế do vua v à2 ghế do quốc hội chỉ định; đảng CPP c ó45 ghế, PUNCIPEC 10 v àSRP 2. Chủ tịch thượng viện do Xam đ éc Chea Sim đứng đầu. Về tư ph áp, bao gồm hội đồng thẩm ph án tối cao, to àán tối cao v àc ác to àán địa phương.

 

CPC tham gia v ào tổ chức Li ên hợp quốc năm 1995, ASEAN -1999, WTO - 2004 v àc ác tổ chức quốc tế kh ác như: FAO, IMF, Interpol, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, WHO, v.v.

 

Theo t ài liệu thống k ênăm 2006, d ân số CPC khoảng 14 triệu người với tốc độ ph át triển 1,8%/năm. Trong đ ókhoảng 5% l àngười Việt v àTrung Quốc. C òn lại số ít l àngười Cham v àBurmese. Thủ đ ôPhnom Penh l àTp lớn nhất đất nước c ókhoảng 1,1 triệu người. Ngo ài Phnom Penh c òn c ó3 th ành phố lớn kh ác l àK ômp ông Som (Sihanoukvile), K ép v àPailin. Tỉnh đ ông d ân nhất l àtỉnh K ômp ông Ch àm. Số d ân sống ở c ác v ùng n ông th ôn chiếm 85-90%.

 

Hệ thống gi áo dục CPC cũng giống như ở VN, hệ tiểu học từ lớp 1-6, THCS từ lớp 7-9 v àTHPT từ lớp 10 đến lớp 12. Tỷ lệ đi học hệ THCS chỉ chiếm 40% c òn THPT chỉ khoảng 10%.

 

Người CPC sống k ín đ áo, giản dị v ành ãnhặn. Họ thường ch ào nhau theo kiểu truyền thống - chắp hai tay v ào nhau như cầu nguyện, đầu hơi c úi xuống. Họ coi trọng gia đ ình, coi đ ól àhạt nh ân. Trong gia đ ình người phụ nữ đ óng vai tr òch ính. Gia đ ình b ên vợ quan trọng hơn gia đ ình b ên chồng. Khi đi dự đ ám cưới n ên mặc quần áo nhiều m àu sắc, tr ánh mặc m àu đen v àtrắng. Đ ám cưới thường được mời 9 nh àsư đến l àm lễ từ s áng sớm. Người CPC theo đao phật tin rằng mọi người kh ông thể tr ánh khỏi c ái chết v àhọ tin v ào một cuộc sống sau khi chết v àsự đầu thai. Khi một người chết đi nếu chết tại nh àth ìgia đ ình giữ lại x ác của người th ân từ 3 đến 7 ng ày sau đ ómới thi êu đốt, c òn nếu bị chết ở ngo ài th ìx ác được đưa v ào trong ch ùa để 1 tuần lễ sau đ ómới hoả t áng.

 

Đồng tiền ch ính thức của CPC l àđồng riel. Đồng đ ôla Mỹ được sử dụng rộng r ãi trong giao dịch bu ôn b án tr ên thị trường. Ngo ài ra đồng tiền Việt Nam v àđồng 0528275888 bath Th ái Lan được d ùng ở c ác v ùng bi ên giới.

 

Những năm gần đ ây, tốc độ tăng trưởng GDP của CPC tăng li ên tục đạt 13,4% năm 2005, 10,8% năm 2006 v à9,5% năm 2007. GDP đạt khoảng 6,2 tỷ USD. Thu nhập đầu người t ính bằng USD tăng li ên tục từ năm 1998. GDP theo đầu người năm 2005 đạt 448 USD, v ànăm 2006 l à513.

 

Lạm ph át duy tr ìở mức một con số: 6,8% năm 2005, 4,8% năm 2006 v à3,0% năm 2007, kh ông phụ thuộc v ào việc gi ádầu nhập khẩu ở mức cao.

 

Kho áng sản CPC c ónhiều loại như: đ ása phia, ru-bi, thạch anh, ziecon, opal... c ónhiều ở tỉnh Prear Vihear, Pursat, Ratanakiri. Quặng sắt ở tỉnh Prear Vihear, Steung Treng, Siem Riep, Battambang. Măng gan tỉnh Prear Vihear. B ô-x ít tỉnh Mondulkiri, Battambang. Antimouny tỉnh Pursat. V àng ph ân bố nhiều ở tỉnh Siem Riep, Prear Vihear, Rattanakiri, Battambang. Gần đ ây CPC đ ãt ìm thấy dầu mỏ ngo ài vịnh Th ái Lan v àBiển Hồ. Ngo ài ra, CPC c òn c ónhiều mỏ đ áv ôi, s ét, granite, đ áhoa cương phục vụ l àm vật liệu x ây dựng...

 

Qua nhiều t ài liệu của Ph áp, Nga v àTrung Quốc cho thấy, c ónhiều dấu vết than nằm rải r ác ở một số tỉnh như: Steung Treng v àKoh kong, Kratie, Kampot v àPrear Vihear. Đ ãt ìm thấy khoảng 27 vỉa than c óchiều d ày mỏng, bị uốn nếp, đứt gẫy phức tạp ở tỉnh Steung Treng. C ác chỉ số ho ál ý: nhiệt năng 7,600-8,100 kcal/kg, chất bốc 30%, độ tro 37,8%, lưu huỳnh 0,7-3,77%.

 

QUAN HỆ KINH TẾ CỦA CAMPUCHIA VỚI VIỆT NAM

 

Quan hệ kinh tế thương mại giữa 2 nước ph át triển tốt.

 

Về thương mại, kim ngạch bu ôn b án hai chiều tăng li ên tục. Năm 2000 đạt 180 triệu USD; 5 năm sau tăng l ên 670 triệu USD; năm 2007 ước đạt khoảng 950 triệu USD. Việt Nam mới k ýthoả thuận cho ph ép CPC xuất khẩu 40 mặt h àng miễn thuế v ào Việt Nam.

 

CPC xuất khẩu sang Việt Nam c ác mặt h àng như nguy ên phụ liệu thuốc l á, cao su, gỗ v àc ác sản phẩm gỗ, nguy ên phụ liệu dệt may, vải c ác loại, k ính x ây dựng, thiết bị m áy m óc... v ànhập từ Việt Nam h àng dệt may, sản phẩm chất dẻo, d ây c áp điện, dầu mỡ ăn, hải sản, rau quả, đồ gốm sứ, sữa, mỳ ăn liền, ph ân b ón, xe đạp...

 

Về đầu tư, nhiều doanh nghiệp lớn của Việt Nam đ ãmở văn ph òng đại diện, bắt đầu đầu tư v ào thị trường Campuchia (Vietnam Airlines, Agribank, Viettel, VNPT, Vinacomin...).

 

Tại kỳ họp lần thứ 8 Uỷ ban hỗn hợp về hợp t ác kinh tế, văn ho á, khoa học kỹ thuật giữa 2 nước th áng 10 năm 2006, hai b ên nhất tr íđẩy mạnh hợp t ác Việt Nam-Campuchia theo 3 k ênh: ch ính phủ-ch ính phủ, địa phương-địa phương, doanh nghiệp –doanh nghiệp; v àthoả thuận phấn đấu n âng kim ngạch xuất khẩu 2 nước l ên 2 tỷ USD v ào năm 2010; mở rộng hợp t ác trong c ác lĩnh vực n ông nghiệp, gi áo dục đ ào tạo, y tế, năng lượng, giao th ông vận tải, du lịch...; khuyến kh ích đầu tư của Việt Nam v ào Campuchia (trồng c ây cao su, x ây dựng bệnh viện, đường s á, thuỷ điện, thăm d òkhai th ác kho áng sản, dầu kh í...); tăng cường hợp t ác ph át triển giữa c ác tỉnh gi áp bi ên, đặc biệt ở những khu vực c ócửa khẩu quốc tế (hiện c ó5 cặp cửa khẩu quốc tế giữa 2 nước: Mộc B ài-Bavet,Tịnh Bi ên-Phnom Din, Bo Nu ê-Snoul, Samat-Tropeng Phlong, Vĩnh Xương-Thường Phước-Kom Samno-Koh Roca); v àtăng cường hợp t ác trong khu ôn khổ hợp t ác tiểu v ùng, nhất l àc ác dự án trong ‘’tam gi ác ph át triển Việt Nam-L ào-Campuchia ”.

 

ĐẦU TƯ CỦA TKV

 

Nhằm khuyến kh ích đầu tư v àtạo ra m ôi trường thương mại tự do, c ông bằng, th áng 3/2003, quốc hội CPC đ ãth ông qua Luật sửa đổi Luật đầu tư (ban h ành 8/1994) với một số quy định mới như sau:

 

- C ác nh àđầu tư kh ông phải đ óng thuế trong 3 năm v àđược hưởng th êm 3 năm nữa t ùy thuộc v ào hoạt động hoặc lĩnh vực đầu tư. Việc kh ông phải đ óng thuế được t ính từ năm đầu ti ên c ólợi nhuận nhưng kh ông được qu ánăm thứ 4 kể từ khi hoạt động.

 

- Được miễn thuế nhập khẩu 100% đối với c ác mặt h àng l ànguy ên vật liệu x ây dựng, trang thiết bị sản xuất, m áy m óc, c ác sản phẩm trung gian, nguy ên liệu th ôv àc ác loại phụ t ùng.

 

- Được đảm bảo kh ông bị quốc hữu h óa.

 

- Được thu êđất d ài hạn 99 năm tr ên c ác v ùng đất chuyển nhượng cho mục đ ích n ông nghiệp, hoặc c óthể sở hữu một phần đất th ông qua li ên doanh với một đối t ác địa phương c ótr ên 50% cổ phần.

 

- Kh ông bị kiểm so át gi ácả.

 

- Kh ông ph ân biệt giữa c ác nh àđầu tư trong nước v àc ác nh àđầu tư nước ngo ài.

 

- Thực hiện dịch vụ một cửa ở Hội đồng ph át triển Campuchia (CDC) nhằm tạo thuận lợi v àth úc đẩy qu átr ình đầu tư, cấp giấy X ác nhận đăng k ýđủ điều kiện hoặcưThư kh ông đồng ýtrong v òng 3 ng ày (kh ông t ính ng ày nghỉ) v àcấp giấy X ác nhận đăng k ých ính thức trong v òng 28 ng ày (kh ông t ính ng ày nghỉ) kể từ ng ày cấp giấy x ác nhận đăng k ýđủ điều kiện.

 

CDC l àcơ quan ph êduyệt c ác dự án đầu tư. Ngay sau một năm khi luật đầu tư được ban h ành năm 1995, tổng vốn đầu tư đ ãđược CDC ph êduyệt đạt 2,3 tỷ USD, trong những năm gần đ ây, mức đầu tư mới đạt 200 đến 250 triệu USD mỗi năm. Theo t ài liệu thống k ê, tổng cộng vốn đầu tư từ năm 1995 đến 2005 đạt 7,3 tỷ USD. Ri êng đầu tư nước ngo ài (FDI) đ ãtăng li ên tục. Năm 2000 tổng số vốn FDI chỉ l à160 triệu USD, năm 2004 tăng tới 342 triệu USD, năm 2005 831 triệu v ànăm 2006 tăng l ên 4,3 tỷ USD. Trong giai đoạn n ày, c ác nước c óvốn đầu tư nước ngo ài cao nhất l àMalaysia (31%, trong lĩnh vực cao su v àdu lịch); tiếp theo l àSingapore (26%), sau đ ól àĐ ài Loan, H àn Quốc, Hồng K ông v àTrung Quốc.

 

Để triển khai hoạt động v ào m ôi trường kinh tế Vương quốc CPC, Tập đo àn c ông nghiệp than - kho áng sản VN đang thực hiện một số c ông việc, dự án sau đ ây:

 

- Th ành lập Văn ph òng đại diện tại Vương quốc CPC với chức năng l àm đại diện theo uỷ quyền của TKV tại CPC để bảo vệ c ác quyền v àlợi ích hợp ph áp của TKV tại CPC với thời hạn l à50 năm.

 

- Dự án khai th ác quặng sắt tại tỉnh Steung Treng, thuộc ph ía bắc CPC. Đ ây l àdự án li ên doanh với hai c ông ty tư nh ân của bạn l àCty Try Pheap mining Co., Ltd v àCty Mom Good Luck Mining Co., Ltd. c ót ên l à“Cty li ên doanh kho áng sản Steung Treng ”. Cty đ ãđược Bộ Thương mại CPC cấp giấy ph ép hoạt động 99 năm. Ng ày 25/3/2008 vừa qua Cty li ên doanh kho áng sản Steung Treng đ ãl àm lễ khai trương hoạt động tại tỉnh Steung Treng nơi c óđặt trung t âm điều h ành của Cty.

 

- C ông ty Mỏ Phương Nam, l àCty li ên doanh với một Cty của qu ân đội để khai th ác quặng cromite tại tỉnh Pursat.

 

- C ông ty cổ phần mỏ Koh Kong. Được th ành lập bởi TKV v àCty P.S.Y Co., Ltd để khai th ác kho áng sản antimouny.

 

Hiện nay hai Cty li ên doanh n ày đ ãc ógiấy ph ép hoạt động kinh doanh do Bộ Thương mại CPC cấp. Giấy ph ép khảo s át, thăm d òdo Bộ c ông nghiệp, mỏ v ànăng lượng CPC cấp cho C ông ty Mỏ Phương Nam, c òn C ông ty cổ phần mỏ Koh Kong đang chờ ph êduyệt.

 

Khi đầu tư v ào CPC, c ác nh àđầu tư c ónhững thuận lợi v àkh ókhăn nhất định:

 

Về thuận lợi, t ình h ình ch ính trị, an ninh được cải thiện đ áng kể. Kh ông c òn t ình trạng bạo động, biểu t ình g ây rối l àm mất trật tự như trước đ ây. Đảng d ân chủ nh ân d ân CPC đứng đầu l àthủ tướng Hun-Xen đ ãl ãnh đạo đất nước trong sự nghiệp ph át triển của nền kinh tế mở, ho àb ình, được đ ánh gi ál àmột nền kinh tế cởi mở nhất ch âu Á.

 

Quan hệ của CPC với c ác nước t ài trợ, c ác giới kinh doanh nhất l àkhu vực tư nh ân được duy tr ìtốt từ sau khi Hiệp định ho àb ình về CPC được k ýkết năm 1991.

 

CPC c ónguồn t ài nguy ên thi ên nhi ên kh áphong ph úbao gồm c ác mỏ kim loại như sắt, đồng, titan, cromite, v àng, bạc, thiếc, vật liệu x ây dựng v àc ác mỏ đ áqu í.

 

CPC nằm trong v ùng trung t âm Đ ông Nam á, một khu vực c ónền kinh tế ph át triển nhanh v ànăng động, một m ôi trường đầu tư đầy tiềm năng với tr ên 500 triệu d ân.

 

Về kh ókhăn, hạ tầng cơ sở dịch vụ yếu. Hệ thống thủy n ông k ém, dịch vụ y tế chưa ph át triển. Hệ thống ph áp luật c òn thiếu; một số đạo luật đ ãđược ban h ành nhưng c òn thiếu những nghị định hướng dẫn thực hiện. Tỷ lệ m ùchữ cao (26%), thiếu nguồn lao động c ótay nghề v àtr ình độ kỹ thuật cao. Gi áđiện, nước viễn th ông v àvận tải cao so với c ác nước trong khu vực. Quản l ýh ành ch ính k ém, quan li êu, tham nhũng l àm tăng chi ph íkinh doanh...